Een zoektocht naar zingeving en spiritualiteit
Meditatie
Sinds begin vorig jaar bezoek ik elke dinsdag de meditatieochtend in het Ignatiushuis aan de Beulingstraat te Amsterdam. Ik ben vertrouwd geraakt met dit wekelijks terugkerend ritueel van samenkomen in stilte. En het is niet alleen de stilte waar ik vertrouwd mee ben geraakt maar vooral het samenkomen in deze stilte. De deelnemers aan deze wekelijkse meditatieochtend hebben allemaal een verschillende achtergrond. De een is Katholiek, de ander Protestant of Humanist. Wat de deelnemers gemeenschappelijk hebben is een affiniteit met de Ignatiaanse Spiritualiteit. Motto van de Ignatiaanse Spiritualiteit is: ‘God zoeken in alle dingen’.
Gereformeerde traditie
Ik ben zelf opgegroeid en opgevoed binnen de Gereformeerde traditie (Gereformeerd Vrijgemaakt) met de overtuiging dat God zelfs een fysiek adres heeft waar je hem kunt ontmoeten. In mijn jeugd was dat de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt aan de Hoofdstraat te Blije. Er heerste toen de opvatting dat er maar één ware kerk bestond.
Er is veel veranderd sinds die tijd. In ieder geval is er bij mij veel veranderd.
Tot ongeveer mijn dertigste was ik lid van deze Gereformeerde Kerk. Ik was getrouwd, echtgenoot, vader van een adoptiefdochter en Hoofdverpleging/verzorging in een Gereformeerd Verzorgingshuis. Allemaal aspecten van mijn leven waar ik mij mee had geïdentificeerd en mijn identiteit aan had ontleend. Ik dacht te weten wie ik was.
Crisis
Door een crisis raakte ik los van deze identificaties en wist ik opeens niet meer wie ik nu werkelijk was. Ik maakte mijn coming-out door als homoseksuele man en ging scheiden van mijn echtgenote en dochter. Ik onttrok mij aan de Gereformeerde Kerk en raakte mijn baan kwijt. Tijdens deze crisis werd ik ziek en raakte arbeidsongeschikt. Ik raakte letterlijk van de kaart! Ik denk dat ik mij het meest had geïdentificeerd met de Gereformeerde traditie en voelde me na deze periode dan ook ontworteld uit deze traditie. Ik hoorde er niet meer bij. Ik viel uit het grote verhaal.
Ontworteld
Mijn ervaringen, mijn persoonlijke verhaal, paste niet meer in het Grote verhaal van de Gereformeerde traditie. Boele Ytsma heeft over dit proces van ontworteld raken een boek geschreven. ‘Van de kaart, Manifest van een gepassioneerde twijfelaar’ Hij schrijft: “We persen ons kleine authentieke, kleine verhaal in een veel groter dwingend verhaal. Kortom: we laten onze ervaringen niet hun eigen kleuren en vormen op het doek zetten, maar we gebruiken onze ervaringen als invulling in een voorgeschreven grote kleurplaat. Dit laatste gebeurt als mensen gaan geloven in Grote verhalen. Grote verhalen zijn wereldbeschouwingen en filosofieën. Liberalisme, socialisme, communisme – dat zijn grote verhalen die vertellen hoe de wereld in elkaar zit en hoe de wereld zou moeten veranderen. En de grote wereld religies zijn Grote verhalen, waaraan mensen inzicht, zin en betekenis ontlenen. De meeste religies geven antwoord op grote vragen: Waar komen we vandaan? Waar gaan we naar toe? Wie zijn we? Waarom zijn we hier? Ook het Christendom geeft antwoord op die vragen en kan werken als zo’n groot verhaal.”
Dat grote verhaal van de Gereformeerde traditie waarbinnen ik ben opgegroeid leverde voor mij antwoorden waar ik me steeds minder mee kon verbinden. Om mijn persoonlijk verhaal passend en leefbaar te kunnen maken binnen dat grote verhaal ging ik me aanpassen en werd een overlever.
Gelovige zoeker
Ik verruilde mijn houding van ‘zeker weten’ in tegen een houding van een gelovige zoeker. Vanmorgen, tijdens de wekelijkse meditatieochtend, werd er voorafgaande aan de meditatie een tekst voorgelezen waar we vervolgens in stilte op gereflecteerd hebben. Een vrije bewerking van Psalm 25 door Huub Oosterhuis. Met name de laatste regels van de tekst bleven bij mij hangen. ‘Laat je nu vinden Liefde, keer je niet af’.
Ik ben nu ruim 20 jaar bezig met psychosynthese. Psychosynthese is de psychologie van het hart, als de zetel van de ziel. Mensen die begeleiding of ondersteuning zoeken bij een psychosynthese coach/counselor of therapeut zijn zich op de een of ander manier bewust dat ze de verbinding kwijt zijn geraakt met hun eigen hart. Spiritualiteit en zingeving zijn dan vaak een zaak van het hoofd geworden of misschien zelfs van het lijf. Waar het dan om gaat is dat we ons weer vanuit ons hart durven verbinden met het leven. Dan wordt het leven weer bezield en werken hoofd, hart en lijf weer samen.
God zoeken in alle dingen
Dat is voor mij spiritualiteit en zingeving. God (de liefde) zoeken in alle dingen. In de stilte van het alleen zijn of in de ontmoeting met anderen. In de beleving van vrijheid en ontspanning of in de verplichtingen van het dagelijks leven. God en geloof heeft voor veel mensen een vervelende lading gekregen. Wanneer je deze lading kunt loslaten en ruimte kunt maken voor de energie van het hart en de krachten van de eigen ziel, dan gaat het leven weer stromen en kun je zelf jou eigen bedding zijn.
In mijn praktijk voor Psychosynthese is zingeving en spiritualiteit een van de aandachtsgebieden waar ik affiniteit mee heb en mensen graag in wil ondersteunen. Mijn eigen ervaringen kleuren vanzelfsprekend mijn rol als coach/counselor. Psychosynthese heeft mij geholpen om mijn gehechtheid aan mijn oude verhaal, aan oude opvattingen en overtuigingen los te laten en met een nieuwe taal op zoek te gaan naar nieuwe ervaringen en met deze nieuwe taal opnieuw betekenis te geven aan de eigen ervaringen.
Misschien heb jij ooit bewust of onbewust gekozen om je af te wenden van je eigen hart. Af te keren van de energie van de liefde en de krachten van je eigen ziel. Het kan zijn dat je gewond geraakt bent en dat vervelende of zelfs traumatische ervaringen je hebben beschadigt. Weet dan dat je mag vertrouwen op de kracht van de liefde. Een kracht die niet buiten jezelf maar in jezelf aanwezig is.
‘Laat je nu vinden Liefde, keer je niet af’.
