Aanbod
Post Intensive Care Syndroom PICS
Overleven na een levensbedreigende ziekte
Mijn persoonlijke ervaring
Het is inmiddels ruim 25 jaar geleden dat ik door een levensbedreigende ziekte werd opgenomen op de Intensive Care van het UMCG te Groningen. Een jonge man, begin 30 was ik. Getroffen door het Guillain-Barré syndroom (GBS), een acute neurologische ziekte. Maanden lag ik op de Intensive Care, waarvan bijna 3 maanden aan de beademing. Daarna volgde een lange periode van herstel en revalidatie in het Revalidatie ziekenhuis, Beatrixoord te Haren. Een moeilijke periode voor mezelf en voor mijn naasten. Want zo’n ervaring met een levensbedreigende omstandigheid grijpt niet alleen diep in op het eigen leven, maar ook op het leven van de familieleden die het meest betrokken zijn bij deze periode.
Ik heb het overleefd!
We zijn inmiddels zoveel jaar verder en ik heb het overleefd! En dat is waarschijnlijk ook het beste woord wat de hele periode daarna beschrijft. Er was op dat moment (begin jaren negentig) nog niet zoveel aandacht voor de gevolgen van een langdurige verpleging en beademing op de IC. Gelukkig is er de laatste jaren wel veel meer aandacht hiervoor. De invloed hiervan op werk en het persoonlijk leven zijn voor veel mensen groot en worden niet altijd door de omgeving begrepen. Want je hebt het toch overleefd! Je blijft vaak achter met onbegrepen klachten en problemen die soms niet direct te koppelen zijn met wat er gebeurd is.
Onbegrepen klachten
Het zijn vaak deze onbegrepen klachten die het moeilijk maken om het ‘gewone leven’ weer op te pakken. Klachten die niet meer direct meetbaar zijn of direct zijn toe te schrijven aan deze gebeurtenis. Een aantal mensen ontwikkelt na verloop van tijd een Post Traumatische Stress Stoornis die dan de lading van deze vaak onbegrepen klachten moet dekken. In 2008 kreeg ik na een jarenlange strijd met de uitkeringsinstantie, het UWV, eindelijk de diagnose Chronische Post Traumatische Stress Stoornis en werd ik volledig arbeidsongeschikt verklaard. Ik had het geluk dat ik een psychiater trof die de klachten in een groter perspectief kon plaatsen. Dat gaf ontzettend veel rust en stabiliteit na al die jaren van strijd en onrust.
Ervaring kunnen plaatsen in een bredere context
Maar toch bleef ik nog steeds een ‘overlever’ en lukte het me niet, het leven zoals dat was voordat ik ziek werd los te laten en het leven te accepteren wat zoals het er nu voorstond en veel meer aansluiting moest vinden bij wie ik ben geworden en niet bij wie is was. Pas toen ik werkelijk ruimte durfde maken voor de traumatische ervaringen waar ik door heen was gegaan in therapie en begeleiding, werd zichtbaar hoe ik deze ene ervaring in de veel grotere context van andere ervaringen in mijn leven kon plaatsen. De eigen trauma-biografie. Toen kon het herstel werkelijk gaan plaatsvinden en kon ik leren leven in plaats van overleven.
De ‘kleuren’ van de eigen ervaringen. Verpleegkundige, Maatschappelijk werker, Psychosynthese therapeut en IoPT practitioner
Als voormalig verpleegkundige, maatschappelijk werker, psychosynthese therapeut en IoPT practitioner én IC-overlever, breng ik na jarenlang persoonlijk proceswerk en professionele scholing, deze ervaringen mee in het aanbod wat ik in de Praktijk voor Psychosynthese Amsterdam heb opgenomen voor de begeleiding van cliënten met PICS klachten. Door de COVID-19 Pandemie komt het PICS opeens heel erg in beeld en hoop ik dat ik vanuit mijn persoonlijke ervaringen als voormalig verpleegkundige en IC patiënt kan bijdragen aan begeleiding bij herstel na een levensbedreigende ziekte en IC opname. Een bijdrage die niet alleen kijkt naar de ervaring zelf, maar ook naar hoe deze ervaring gezien kan worden in een bredere context van de eigen traumabiografie.
Mogelijke klachten van overlevers na een opname op de intensive care
Lichamelijke problemen
Bij patiënten die langer dan een week op de IC liggen ontstaat vaak de zogenaamde IC-verworven spierzwakte. Deze spierzwakte ontstaat ook vaak als gevolg van de sedatie die moet worden gegeven om de weerstand die de patiënt heeft tegen de beademingsmachine te onderdrukken. Afhankelijk van de aanleiding van de IC opname kan er zelfs jaren later nog sprake zijn van erstige vermoeidheidsklachten en laag energieniveau. Afhankelijk van de ernst van deze IC-verworven spierzwakte blijven er ondanks revalidatie toch vaak restverschijnselen aanwezig
Cognitieve problemen
Na een IC opname kunnen zich nog lange tijd en soms blijvend problemen voordoen m.b.t. de concentratie en/of overweldig raken door een teveel aan prikkels. In het begin is de patiënt vaak geheel gefocused op zijn of haar lichamelijk herstel en zullen dit soort problemen vaak wat later aan het licht komen.
Psychische en sociale problemen
- Angstklachten
- depressie
- Post traumatische stressstoornis
- Gestoorde rouwverwerking
- verlies van werk
- verlies van inkomen
- verlies van perspectief
Bijna-dood ervaringen
Sommige mensen maken tijdens hun IC opname iets mee waarbij er sprake is van ervaringen die ze niet kunnen plaatsen binnen hun bestaande referentiekader. Ervaringen die Pim van Lommel, Cardioloog goed heeft gedocumenteerd en beschreven in zijn boek over Bijna-dood ervaringen (BDE). Door deze ervaringen lijkt alles in een ander perspectief komen te staan. Voor sommige mensen is het een worsteling tussen ‘hier’ en ‘daar’ en niet weten wat ze met een dergelijk ervaring aanmoeten in dit leven.
Voor uitgebreidere informatie over klachten bij het Post Intensive Care Syndroom (PICS) verwijs ik graag naar de webpagina van IC-Connect. De patiëntenorganisatie voor (voormalig) IC patiënten en naasten
“The human psyche is innately healthy. Overwhelming experiences force it to adopt special survival programs that enable it to continue living.”
“De menselijke psyche is van nature gezond. Overweldigende ervaringen dwingen haar tot het aannemen van speciale overlevingsprogramma’s die haar in staat stellen te blijven leven.”
Franz Ruppert, My Body My Trauma My I, 2018
Verlangen naar herstel
De begeleiding die ik je wil aanbieden zal niet wezenlijk anders zijn dan de manier waarop ik als Psychosynthese en trauma therapeut werk met cliënten in de praktijk. Het is vooral jouw persoonlijke ervaring en hulpvraag die bepalen waar je mee aan het werk wilt. Het zijn vervolgens mijn ervaringen met een levensbedreigende ziekte en overleven na een Intensive Care opname, die samen met mijn professionele kwaliteiten als therapeut en begeleider, de bedding vormen waar in jouw ervaring en hulpvraag doorgewerkt kunnen worden.
Een ingrijpende ervaring als een opname op de intensive care en de manier waarop je deze ervaring hebt doorleefd, is een ervaring die vanuit mijn ervaring niet op zichzelf staat maar altijd in een breder perspectief geplaatst moet worden van de persoonlijke (trauma)biografie. Want hoewel er ervaringen zullen zijn die feitelijk voor veel mensen hetzelfde zullen zijn, is de manier waarop jij deze ervaring hebt doorgemaakt afhankelijk van hoe je in je leven geleerd hebt om te gaan met bijvoorbeeld angst, verlies, stress, enz.
We hebben allemaal ervaringen met angst en verlies. Toch zullen we allemaal anders reageren op deze ervaringen. Daarom is samen kijken naar een ruimere context van de eigen traumabiografie een belangrijk punt van aandacht in de begeleiding bij het doorwerken en verwerken van jou persoonlijke ervaringen met ziekte, verlies, angst, dood, schuld, schaamte, enz..
“We zien de werkelijkheid niet zoals ze is maar zoals we zijn”
Dat wil zeggen dat ik je wil uitnodigen om jezelf te leren ontmoeten in wie je bent, in wat jou persoonlijke ervaringen zijn, zowel in deze traumatische ervaring met een levensbedreigende ziekte en opname op een IC als in de manier waarop jij gewend bent om te gaan met hoe het leven zich aan jou voltrekt. Een leven waarin we soms moeten leren loslaten en soms zelfs opnieuw moeten leren kijken.
Het aanbod van de Praktijk is geen kant en klaar pakket met praktische tools of opdrachten. Geen voorgeschreven behandelprotocol. Ik pretendeer niet de antwoorden te hebben op al je vragen of je te kunnen ‘verlossen’ van al je problemen. Ik kan wel vanuit mijn eigen ervaring, mijn eigen vragen en zelf geleefde antwoorden aanwezig zijn bij jouw verlangen naar herstel om vanuit overleven te bewegen naar voluit leven!
Van overleven naar voluit leven!
Samen kijken we naar hoe deze ervaring zich mogelijk als een trauma heeft vastgezet in je ervaringen. We kijken naar welke overlevingsmechanismen je vaak onbewust hebt ingezet om deze traumatische ervaring te kunnen overleven en te kunnen doorstaan. Deze mogelijkheid van het wijze lichaam om te overleven in een levensbedreigende situatie is iets waar je dankbaar voor kan zijn. Tegelijk kun je je realiseren en bewust worden dat, nu de levensbedreigende situatie er feitelijk niet meer is, de noodzaak om te overleven en daarmee de functie van de overlevingsmechanismen niet meer nodig is. Je zelfs belemmeren om je verwondingen onder ogen te komen en jezelf te helen.
IoPT Methode voor zelfontmoeting
Dat betekent dat je je weer moet leren verbinden met de gezonde delen in jezelf. Het gezonde zelf, wat wanneer het vrijgemaakt wordt van de overheersing van de overlevingsmechanismen, in staat is om zichzelf te helen.
De Identiteitsgeoriënteerde Psychotrauma theorie en therapie is een simpele maar krachtige methode om jezelf in deze innerlijke dynamiek tussen de verschillende delen te ontmoeten. IoPT wordt ook wel de ‘methode voor zelfontmoeting. genoemd. De methode die gebasseerd is op de Psychotraumatheorie van Franz Ruppert wordt ook wel, afhankelijk van waar de practitioner zijn of haar opleiding heeft gevolgd, de intentiemethode of traumaopstelling genoemd. Ik heb mijn opleiding gevolgd bij Walter de Vries van Zielsbelang in Culemborg en de vervolgtrainingen bij Vivian Broughton uit Londen, UK. Lees hier meer over IoPT
Hieronder zie je het traumamodel zoals dat wordt gebruikt in de traumatheorie van Franz Ruppert met een korte beschrijving van de innerlijke delen die bij trauma betrokken zijn. Alle nieuwe cliënten in de praktijk ontvangen ter informatie en ter voorbereiding op de begeleiding het boekje Stilstaan bij Trauma, Een heldere uiteenzetting over het ontstaan van trauma en de traumaverwerkingsmethode van Franz Ruppert.
Bron: Stilstaan bij Trauma, Vivian Brougthon.
Traumadeel
Bewaart de trauma herinnering, ervaring en gevoelens.
Overlevingsdeel
- Bewaakt een handhaaft de grenzen van de afsplitsing.
- Ontwikkelt steeds complexer wordende strategieën om dat te kunnen doen.
- In latere hertraumatiserende situaties zal het nieuwe afsplitsingen ontwikkelen als de bestaande overlevingsstrategieën niet meer voldoen.
Gezonde deel
- Verlangt naar heelheid (integratie van de delen)
- Weet dat er iets niet in orde is.
- Probeert te helen.
- Zoekt hulp, bijvoorbeeld in de vorm van therapie.