Wat doe je als je verdwaald raakt in je eigen binnenwereld of vast blijft zitten in de rollen of de overtuigingen die je zelf hebt aangenomen?
Praktijk ervaringen
Dit overkwam mij tijdens het werken met een cliënt in de praktijk. En hoewel ik de nodige ervaring heb met het reizen in de eigen binnenwereld, raak ik ook nog wel eens het spoor bijster. En dan is het belangrijk om te durven verdwalen met tegelijk een vast vertrouwen in de weg terug naar het midden waar ik de route en het gebied opnieuw kan overzien.
Ik was onlangs met een cliënt aan het werk en had haar uitgenodigd om samen aan de hand van een concrete ervaring, de verschillende aspecten uit deze ervaring in de ruimte op te stellen. Op deze manier is het mogelijk om samen met de cliënt een stukje van haar binnenwereld in de ruimte zichtbaar te maken zodat we ermee kunnen werken.
Energetisch werk
Het is een energetische manier van werken waarbij het voor de cliënt vaak gemakkelijker is om letterlijk te zien wat zich in haar binnenwereld afspeelt en het is mogelijk om de verschillende aspecten afzonderlijk te ervaren door er letterlijk in te gaan staan en te voelen wat er op dat moment aan gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen zichtbaar wil worden.
Als begeleider faciliteer ik dit proces en ben ik verantwoordlijk voor een veilige en betrouwbare omgeving waarin de onbewuste dynamiek van de ervaring en de onderliggende patronen zichtbaar worden.
Onlangs was ik op deze manier met een cliënt aan het werk en gaandeweg het proces merkte ik dat ik het gevoel kreeg dat ik verdwaald raakte en dat het me niet lukte om het overzicht te houden op het proces.
Ik merkte dat niet alleen bij mezelf maar ook bij de cliënt. Het is dan alsof je het gebied bent ingetrokken en niet meer weet waar je heen moet gaan.
Toegeven dat je het even niet meer weet
Het enige wat je dan kan doen is toegeven dat je het even niet weet en tijd neemt om bij jezelf te rade te gaan.
En daarmee bedoel ik letterlijk bij je zelf te rade gaan. Het zelf, het midden, de plek waar je je innerlijk kompas kunt raadplegen.
Toen ik merkte dat ik samen met de cliënt aan het ‘verdwalen’ was, vroeg ik haar of het voor haar oké was om het ‘werk’ op dit moment af te ronden en los te laten en uit de energie van de opstelling te stappen.
Vervolgens hebben we de tijd genomen om te reflecteren op wat er was gebeurd. De cliënt voelde inderdaad dat het ‘vastliep’. Ze voelde hoe er als het ware een onzichtbaar scherm in haar binnenwereld werd opgetrokken om zichzelf te beschermen voor wat voor haar op dat moment nog niet veilig genoeg voelde. Het was alsof iets anders het op dat moment ging overnemen. En dat had ik ook gevoeld. Wanneer je als begeleider op deze manier samen met je cliënt werkt zijn deze processen voor beide voelbaar.
Beschermen wanneer het te pijnlijk is
En deze energie die dan voelbaar is moet je serieus nemen. Het is niet voor niets dat een cliënt zich dan zelf onbewust beschermt tegen iets wat het licht van het bewustzijn nog niet kan verdragen of wat nog te pijnlijk is om onder ogen te komen.
Ik weet als geen ander uit eigen ervaring hoe belangrijk het is dat dit soort processen niet geforceerd kunnen/mogen worden. En dat ik als begeleider terughoudend moet zijn met mijn eigen verwachtingen en goed bedoelde ‘hulp’.
Toen ik later op deze ervaring van ‘verdwalen’ rustig kon reflecteren werd ik me bewust wat ik had verzuimd om te doen. Ik was vergeten om bij mezelf te rade te gaan. Me te verbinden met mijn eigen midden. De plek waar ik niet alleen de processen buiten mezelf maar vooral ook de processen in mezelf kan waarnemen.
Reflecteren op wat er gaande is
Ik had op het moment dat ik de onrust bij mezelf al voelde opkomen, serieus moeten nemen en even afstand moeten nemen van de energie waar ik in verzeild was geraakt. Want op dat moment was ik teveel geïdentificeerd met een deel in mezelf wat het perfect moest doen. Ik was even een ‘eigenwijze’ therapeut die het wel even op zou lossen.
En ik had niet alleen bij mezelf te rade moeten gaan en mezelf naar mijn eigen midden moeten brengen maar ik had ook de cliënt kunnen uitnodigen om even uit de energie van haar innerlijke onrust te komen en even verbinding te maken met haar eigen midden.
Een andere ervaring
In dezelfde week had ik een ervaring die juist het tegenovergestelde liet zien. Ik was met een cliënt aan het werk en had net als in het voorgaande voorbeeld een concrete ervaring samen met de cliënt in de ruimte opgesteld.
Het grote verschil is dat ik bij deze sessie de cliënt heb uitgenodigd om naast de verschillende aspecten van de ervaring ook een plek te geven aan haar eigen midden.
Een rood rond kussentje als symbool voor het eigen midden waar je je kunt verbinden met je eigenste eigenheid. Hoe doe je dat nou?
Hoe doe je dat nou? Je verbinden met je midden. Met je zelf. Met de plek waar je je innerlijke rust kunt ervaren en vanwaaruit je je gedachten, gevoelens en gewaarwordingen kunt ervaren zonder er mee samen te vallen.
Deze vraag kan beantwoord worden vanuit een veelheid aan verschillende opvattingen en ervaringen. En allemaal hebben ze een eigen route ontwikkeld om met je aandacht van buiten naar binnen te gaan. Mindfullness. Yoga, meditatie, enz…
Ik heb de cliënt in deze sessie gevraagd om op het rode kussentje te gaan staan en met haar aandacht naar binnen te gaan. Ik heb haar gevraagd om haar ene hand op haar borst, ter hoogte van haar hart, te leggen en haar andere hand op haar buik. Vervolgens om de aandacht te brengen naar de ademhaling en een aantal keren rustig en diep in te ademen en rustig de adem weer los te laten. Meer niet.
Het enige wat ik gezegd heb: “Dit is je midden.”
Toen ik er later op terugkeek realiseerde ik me hoe moeilijk en ingewikkeld ik het mezelf altijd heb gemaakt door me vast te houden aan de concepten en overtuigingen die ik had óf die me werden aangeleverd. Overtuigingen en concepten over welke methode of techniek nodig is om je verbonden te voelen me je eigenste eigenheid. De stille plek in jezelf van waaruit je jezelf kunt waarnemen zonder dat je samenvalt met wat je waarneemt.
Je kunt het zo ingewikkeld maken als je zelf wilt
Ik ben er inmiddels achter dat……het kan zo simpel en zo ingewikkeld worden als dat we het zelf maken.
Bij de eerste cliënt die ik hier genoemd heb kon ik zien en ervaren hoe het is om vast te blijven zitten in de gedachten en gevoelens van de ervaring op dat moment. En bij de laatste cliënt heb ik kunnen zien en ervaren hoe belangrijk én eenvoudig het is om even uit de energie van de ervaring te gaan en alleen maar met de aandacht en de ademhaling naar binnen gaan. Hand op je hart en hand op je buik. Wanneer je dan met aandacht met je ademhaling rustig naar binnen keert, zijn je hoofd (je intellect en je gedachtenwereld) , je hart (je innerlijke wijsheid en je gevoelswereld) en je buik (je lichamelijke ervaringen en levenskracht) met elkaar verbonden. Daar hoef je niet iets ingewikkelds voor te doen. Die innerlijke verbinding is er altijd al geweest en zal er altijd voor je zijn. We zijn er helaas niet altijd met onze aandacht bewust mee verbonden. Meestal worden we overgenomen door de innerlijke krachten van onze gedachten- en gevoelswereld óf worden we constant overprikkeld door de activiteiten om ons heen door onze telefoon, internet, tv en andere bezigheden.
We hebben allemaal een innerlijk kompas
We hebben dus allemaal dat innerlijk kompas waar we ook als we verdwalen in onze eigen binnenwereld gebruik van kunnen maken.
Soms zijn we geneigd om het kompas van een ander als leidraad te nemen in plaats van ons over te geven aan onze eigen innerlijk wijsheid en levenskracht.
Ik nodig je uit om te durven vertrouwen op je eigen midden als kompas voor je eigen leven.
Wil je dit vertrouwen meer ontwikkelen en zoek je daarbij ondersteuning? Weet je dan welkom in de Praktijk voor Psychosynthese Amsterdam.
