We worden overheerst door alles waarmee ons zelf zich geïdentificeerd heeft. We kunnen alles overheersen en controleren, waarvan we ons-zelf dis-identificeren.
Uit: Psychosynthese, Veelzijdige benadering van de mens, Roberto Assagioli.
Wie heb ik aan de lijn?
Wanneer ik in de praktijk aan het werk ben met cliënten is de vraag: ‘Wie heb ik aan de lijn‘, een belangrijke vraag om steeds opnieuw te stellen. Soms wordt ik zo meegenomen in een verhaal van de ander dat ik niet meer goed weet wie ik eigenlijk aan de lijn heb. En dat is voor het werk, zowel voor mezelf als voor de cliënt toch erg belangrijk. Wanneer ik als begeleider (en dat geldt ook voor de cliënt) alleen ‘zaken’ kan doen met een overlever of een pleaser, dan schieten we daar niet veel mee op. Hoewel ik me bewust ben dat een overlever niet voor niets ‘aan de lijn’ komt. Een respectvolle houding en een veilige en betrouwbare omgeving zijn daarom belangrijk.
Psychosynthese en subpersonenwerk
In de psychosynthesebegeleiding is het subpersonenwerk een belangrijke methode waarbij de cliënt zichzelf leert kennen in de verschillende delen en hoedanigheden waar hij of zij zich bewust dan wel onbewust mee manifesteert zowel in de eigen binnenwereld als de manier waarop hij of zij zich verhoudt met de buitenwereld. Zo leren we bijvoorbeeld de Criticus, de Perfectionist, de Aanpasser, de Pleaser enz…. kennen. Allemaal delen met hun eigen gedachten, gevoelens en een eigen wil. Om de onbewuste delen naar voren te halen kan het helpen om de cliënt te vragen hoe anderen hem of haar zien.
Zijn in plaats van hebben
Je kunt je waarschijnlijk voorstellen dat wanneer je heel erg geïdentificeerd bent met een bepaald deel, bijvoorbeeld je gevoelens van boosheid of gedachten van teleurstelling of afwijzing, dat je helemaal samenvalt met dat deel of deze gevoelens en gedachten. Je hebt dan geen boze gevoelens maar bent het. Je wil om te willen is dan ook niet vrij maar verstrikt met deze gevoelens en gedachten. Het is dan best lastig om je daarvan los te maken en te voelen en ervaren dat je meer bent dan datgene waar je mee samenvalt op dat moment.
Wie ben je en wat wil je?
Wanneer je niet vrij bent dan kun je eigenijk ook niet echt bewust keuzen maken die rekening houden met wie je werkelijk bent. Je beslissingen en je gedrag worden dan als het ware gekleurd door je gevoelens, emoties en gedachten. In de Psychosynthese begeleiding proberen we dat helder te krijgen, zodat je je bewust wordt wie je bent en wat je wilt.
Dis-identificeren, je losmaken van waar je mee samenvalt
Wanneer ik tijdens het werken met een cliënt constant de Pleaser, de Aanpasser of de Vermijder aan de lijn heb dan kan er eigenlijk niet echt gewerkt worden. Het is dan belangrijk dat de cliënt zich kan dis-identificeren, losmaken, van waar hij of zij zo mee samenvalt. En dit proces van losmaken en bewust worden, dat je gedachten, gevoelens en gewaarwordingen hebt maar niet bent is best lastig. Het vraagt oefening en geduld. En….veiligheid en vertrouwen.
Eigen proces
Nu ben ik zelf best lang bezig en vertrouwd met deze processen van innerlijke groei en bewustwording. En toch realiseer ik me steeds opnieuw hoe hardnekkig en diep sommige processen in mijn innerlijke systeem verankerd zijn. Dat is een van de redenen dat ik ook zelf nog steeds leertherapie heb. Zodat ik ook zelf een plek heb waar ik kan blijven werken aan dit proces van innerlijke groei en bewustwording. Ook mijn leertherapeut vraagt soms wie ze ‘aan de lijn’ heeft.
Psychotrauma model van Franz Ruppert
Naast het subpersonenwerk als methode maak ik sinds vorig jaar ook veel gebruik van het psychotrauma model van Franz Ruppert. Een model wat de persoonlijkheid onderscheidt in drie delen. Een Gezond-deel, een Overlevings-deel en een Trauma-deel. Met name de eenvoud van dit model ondersteunt zowel de cliënt als mezelf ons bewust te worden: ‘Wie heb ik aan de lijn?’
Samen kijken welk deel aan het woord is.
Toen ik onlangs met een cliënt aan het werk was merkte ik dat ik de cliënt niet kon volgen in het verhaal. Alsof de verbinding werd verbroken. Op de een of andere manier was er iets wat onbewust bleef maar bewust voelbaar was en het werk belemmerde. Dan helpt het om dat te benoemen en te kijken hoe de ‘verbinding’ weer tot stand kan worden gebracht. We hebben toen het verhaal van de cliënt vanuit het psychotrauma model bekeken en letterlijk tijdens het verhaal op papier gezet, zodat duidelijk werd wie …….ik …….wanneer aan de lijn had in het verhaal. Elke keer onderbrak ik de cliënt even in het verhaal en vroeg ik wie ik aan de lijn had. Zo werd ook de cliënt zich bewust van de verschillende ‘spelers’ in het veld.
Tijdens deze sessie ontstond er op deze manier een verhaal waar de verschillende hoofdpersonen, gedachten, gevoelens of emoties, helder in beeld kwamen. Elk deel werd zichtbaar in zijn aan- of juist afwezigheid. Het ‘script’ van de ervaring werd zichtbaar. En wanneer het zichtbaar is en in het licht mag komen, kan er mee gewerkt worden. En wat eenmaal bij de cliënt aan het licht kan komen en in het bewustzijn komt kan niet meer niet gezien zijn
Ik ben meer dan mijn gedachten, gevoelens en mijn lichaam
Het is dus belangrijk om je bewust te zijn wie er aan de lijn komt wanneer je jezelf ondervraagt en onderzoekt. Jezelf leren ontmoeten en leren kennen in al je innerlijke verdeeldheid en verscheidenheid. En je bewust worden dat je meer bent dan deze verdeeldheid en verscheidenheid. In de begeleiding oefenen we met het bewust worden van deze innerlijke verdeeldheid en verscheidenheid en kun je bewust worden dat er een innerlijke waarnemer is die deze inhoud kan waarnemen zonder oordeel en met een onvoorwaardelijke acceptatie.
Een probleem van ‘onze’ tijd
Dit probleem van het vinden van het zelf, en het richting geven aan het eigen leven vanuit het centrum van zichzelf, is een basisprobleem van onze tijd. (1965)
Uit: Psychosynthese, Veelzijdige benadering van de mens, Roberto Assagioli.
Ontmoet jezelf
Wil jij onderzoeken wie er in jouw verhaal de leiding heeft en de neiging heeft jouw koers te bepalen? Kun jij door je eigen boosheid, je eigen verdriet, je onmacht heen kijken? Of wordt je belemmerd en sta je jezelf steeds in de weg om te zijn wie je wilt zijn. Je bent van harte welkom in de Praktijk voor Psychosynthese Amsterdam.
Psychosynthese basis oefening
