De mythe van Parcifal als beeld bij het stellen van de ‘juiste’ vraag.
Vragen stellen als tool
Als coach/counselor ben ik gewend om in de begeleiding de ander vragen te stellen. Ik ben er zelfs in geschoold om vragen te stellen. Het stellen van vragen is één van de tools die je als begeleider gebruikt om informatie te krijgen over bijvoorbeeld de feitelijke situatie van de cliënt of om een indruk te krijgen hoe de ander zich ergens mee verhoudt.
Vragen stellen lijkt eenvoudig. Toch is het niet zo simpel als het lijkt.
Ook al heb je nog zoveel scholing en opleiding op het gebied van hulpverlening, het stellen van vragen blijkt een kunst apart te zijn. Een kunst die je naar mijn idee alleen door veel ervaring eigen kan maken.
Mythe als beeld
In de mythe van Parcifal en zijn zoektocht naar de heilige Graal en met name in de ontmoeting die hij heeft met de gewonde visserskoning (Amfortas), wordt duidelijk wat het betekent om de ‘juiste’ vraag wel of niet te stellen. Zolang deze ‘juiste’ vraag niet wordt gesteld geneest de wond van de koning niet.
Parcifal verzuimt hier de vraag: ‘Waaraan lijdt u’? te stellen.
Training
Ik moest aan dit verhaal denken toen ik gisteren deelnam aan een training waarin ik samen met een collega in een counsel-sessie een thema aan het uitwerken was. Ik had in deze sessie de rol van begeleider en mijn collega was de cliënt. Bij het afronden van de sessie vroeg de ‘cliënt’: “Wil je nog iets vragen?” Ik antwoordde: “Nee”
In de nabespreking merkte de ‘cliënt’ op dat ze voelde dat ik nog een vraag had. Ik wist dat ze gelijk had en vertelde haar mijn aarzeling om de vraag te stellen die ik inderdaad had willen stellen.
Storing op het net
De collega had dus gevoeld en misschien zelfs aan mij kunnen zien dat ik met een ongestelde vraag bleef zitten.
Is dat erg? Nee dat hoeft helemaal niet erg te zijn. Tenzij de vraag een belangrijke ingang of uitnodiging kan zijn naar bijvoorbeeld een antwoord of reactie die in het begeleidingsproces essentieel kunnen zijn.
Wanneer in de begeleiding ‘het werkelijke lijden’ van de ander (of het het lijden van de vraagsteller zelf) niet aangeraakt of benoemd kan worden, dan zit er een ‘storing op het net’ die de werkrelatie tussen counselor en cliënt belemmerd.
Zichtbaar worden is eng
In mijn vorige blog schreef ik dat zichtbaar worden in wie je werkelijk bent of in wat er werkelijk speelt, moeilijk en eng is maar…..uiteindelijk onvermijdelijk. Onvermijdelijk wanneer je het verlangen hebt om zichtbaar te zijn in je kracht of je kwaliteiten maar ook zichtbaar in je kwetsbaarheid en verwonding. Wanneer de counselor dan moeite heeft om de juiste vraag te stellen blijft de ander onzichtbaar en blijft de wond toegedekt.
Psychosynthese ‘De psychologie van het hart’
Parcifal had nog niet geleerd om te luisteren naar zijn hart en zijn mededogen te tonen aan de gewonde koning. Wat we van deze mythe kunnen leren is ons te verbinden met ons hart en het oefenen in mededogen.
Want het gaat natuurlijk niet alleen over het stellen van de juiste vraag maar ook over het willen luisteren naar het antwoord.
Hoe vaak gebeurt het niet dat we maar geen vragen stellen omdat we het antwoord niet aankunnen. Herken je dat?
Omgaan met het antwoord, tonen van mededogen, liefdevol betrokken zijn bij de ander, accepteren dat je het soms óók niet weet, het zijn allemaal ontzetten belangrijke aspecten die een rol spelen in de ontmoeting met de ander.
Oefening baart Kunst
Ik ben erg bij met mijn ervaring van gisteren en realiseer me dat ondanks al mijn scholing en opleiding het blijven oefenen met collega’s, essentieel is om te leren de juiste vragen te stellen en bereid zijn te luisteren naar het antwoord.
Durf jij de juiste vraag te stellen en te luisteren naar wat de andere werkelijk heeft te zeggen?
