Who is my enemy? It is the person whose story I have not heard”

Henry Wadsworth Longfellow

Orakel van Delphi

Je zult er vast wel eens van gehoord hebben “Ken U zelf”. De woorden die zichtbaar waren voor degene die de tempel van Apollo binnengingen om het orakel van Delphi te raadplegen. Oude wijze woorden die ons nog steeds, in al hun eenvoud, plaatsen voor misschien wel het moeilijkste wat er van ons gevraagd kan worden. Onszelf leren kennen in wie we zijn. Psychiater Jim van Os merkte onlangs in een interview op dat veel mensen in deze tijd de gebruiksaanwijzing van hun mobiele telefoon beter kennen dan zichzelf.

Beweging van buiten naar binnen

Het is ook geen gemakkelijke opgave. Het vraagt nogal wat tijd, aandacht en focus om van buiten naar binnen te gaan. Terwijl we leven in een tijd waar onze focus en dus onze aandacht en tijd worden weggetrokken van binnen naar buiten. Wie of wat maakt dat je dan toch die beweging naar binnen kunt maken om jezelf te ontmoeten in zowel je positieve als ook je negatieve kanten. In je verlangen maar ook je angsten. En wees eerlijk, wie wil er nou zijn of haar negatieve kanten onder ogen komen?

Wat vraagt er aandacht

Ik denk dat iedereen in zijn of haar leven een moment zal tegenkomen waarin je zult merken dat er iets is wat aandacht vraagt. Het kan zijn dat het niet meer gaat zoals het altijd ging of dat je last begint te krijgen van steeds terugkerende patronen die je belemmeren in je dagelijks leven en de relatie met jezelf en anderen. Soms zijn die patronen helder en weet je dat het tijd is om eens stil te staan en kijken wat er nodig is. Soms is het niet helder en heb je alleen maar last van gedachten, gevoelens of emoties die je niet kunt plaatsen of zijn er fysieke klachten die geen lichamelijke oorzaak lijken te hebben. Dan is het tijd, of je wilt of niet, om stil te staan en te kijken wat er nodig is.

Geholpen door de omstandigheden

Dat is het moment waarop je bijvoorbeeld bij mij of bij iemand anders in de praktijk zou kunnen aankloppen en vragen om hulp en ondersteuning bij het leren stil te staan en kijken wat er speelt. Mijn ervaring is dat er maar weinig mensen zijn die uit zichzelf op het idee komen om zichzelf te leren kennen in wie ze werkelijk zijn. Meestal ‘helpen’ de omstandigheden, persoonlijke belemmeringen en/of fysieke klachten je een handje omdat er naast een verlangen naar verandering ook een enorme weerstand kan zijn om hulp te zoeken. Want stel je voor dat je werkelijk jezelf leert kennen in niet alleen je verlangen en je kracht maar ook je angsten en je kwetsbaarheid. Dan zou ik het je gunnen dat je iemand treft die je daar de ruimte en de veiligheid voor kan bieden om je eigen proces van innerlijke groei en bewustwording aan te gaan.

“The facilitator in the individual session, at least in the beginning, is likely to be the only one with a conscious sense of the ‘presence of many.”

Uit: The presence of many, Vivian Brougthon, 2010.

Kunnen zien wat zichtbaar wil worden

Wat Vivian Broughton, Gestalttherapeut en Opsteller, hier eigenlijk zegt is dat de begeleider, als het goed is in staat is meer te zien dan de cliënt zelf op dat moment kan of wil toelaten. Afhankelijk van de visie en werkmethode van de begeleider kan er voor de cliënt zichtbaar worden wat nodig is voor het begeleidingsproces en voor een werkelijke ontmoeting met zichzelf.

Visie en methode

Elke begeleider, arts of therapeut wordt beïnvloed door en kijkt vanuit een bepaalde visie en of filosofie. En hij of zij gebruikt daarbij een behandel of begeleidingsmethode die vanuit deze visie en filosofie wordt gekleurd. Zo zal een Psychiater of Psychotherapeut die werkt vanuit evidance-based en geprotocolleerde behandelmethoden anders kijken en anders werken dan een therapeut of begeleider die meer vanuit practice-based en zonder geprotocolleerde methoden werkt. Het gaat me hier niet om iets als goed of fout te definiëren maar om aan te geven dat de visie en daaruit afgeleide behandelmethode een grote rol spelen bij wat er wel of niet zichtbaar kan worden en waar wel of geen aandacht aan gegeven kan worden.

Psychosynthese

Als Psychosynthese therapeut wordt mijn basishouding als therapeut en daarmee ook een groot deel van mijn begeleidingsmethoden gekleurd door de visie en filosofie van Psychosynthese. Deze visie kan heel simpel zichtbaar gemaakt worden door het zogenaamde Ei-diagram van Roberto Assagioli. En zoals je kunt zien is er in dit model niet sprake van alleen het onderscheid tussen wat bewust is en onbewust, maar dat er meerdere lagen van onbewustzijn zijn. Elke laag vertegenwoordigt een eigen maar niet afgescheiden werkelijkheid.

Ei-diagram Psychosynthese

IoPT Identeiteisgerichte Psychotrauma Theorie en therapie

Wanneer ik mijn cliënt begeleidt in een opstelling dan wordt dit gekleurd door de visie en de daaruit voortgekomen methode. In mijn individuele werk met opstellingen kijk en werk ik vanuit zowel mijn basisvisie als Psychosynthese therapeut en vanuit de Psychotrauma theorie van Franz Ruppert. Ook Franz Ruppert heeft zijn visie en filosofie van de Psychotrauma theorie zichtbaar gemaakt in een model waarin deze theorie zichtbaar wordt gemaakt.

Psychotrauma model Franz Ruppert

Opstellen van het verlangen

De Opstellingsmethode die hiervan is afgeleid is het zogenaamde ‘opstellen van het verlangen’ of het opstellen van de intentie. Het wordt ook wel een methode voor ‘zelf’ontmoeting genoemd.

Systemisch Werk en Opstellingen

Zowel de therapeut en begeleider die met groepen of met individuen werkt vanuit het Systemisch Werk heeft geleerd en is getraind om te kijken op verschillende niveaus. Hij of zij kijkt niet alleen naar het probleem of de klacht maar ook vooral wat door dit probleem of door deze klacht heen zichtbaar wil en kan worden op dit moment. Een familie opstelling of een individuele opstelling is daarbij een bijzondere manier om de veelzijdigheid en veelkleurigheid van de persoon en zijn of haar relaties (generaties) in kaart en of in beeld te brengen waarbij de familieopstellingen zich meer richten op het familiesysteem en de IoPT zich meer richt op de ontwikkeling van autonomie en identiteit en de innerlijk splitsing die er ontstaat bij psychotrauma zoals deze wordt weergegeven in het hierboven getoonde model.

Waar zoek je hulp?

Wanneer je jezelf wilt leren kennen en daarbij hulp en ondersteuning zoekt, dan is het dus best belangrijk om stil te staan bij de visie en daaruit ontstane werkmethoden van de begeleider die je zoekt. Hoe meer de therapeut en of begeleider bekend en vertrouwd is met de verschillende manieren waarop we naar de werkelijkheid kunnen kijken in al haar gelaagdheden, hoe meer en hoe veelzijdiger en veelkleuriger er gezien kan worden.

“We zien de wereld niet zoals ze is maar zoals wij zijn”

Onbekend

Het grootste deel van wat ons aanstuurt is onbewust

Onze perceptie bepaald dus wat we wel of niet kunnen of willen zien. Wanneer je jezelf steeds meer en beter leert kennen in wie je bent en wat je wilt, zal ook dat wat zichtbaar wordt in je leven en wat wel of niet mogelijk wordt, beïnvloed worden door hoe jij kijkt. Wanneer je ervan uit gaat dat meer dan 95% van onze inspanningen onbewust is en dus maar een heel klein deel vanuit ons bewuste brein wordt aangestuurd dan kun je nagaan hoe deze onbewuste kijk op je eigen leven en dat van anderen jou beïnvloedt.

Maak een afspraak

Ben je nieuwsgierig geworden en wil je ook kennismaken met het systemisch werk. Je bent van harte uitgenodigd voor de eerstvolgende workshop Familieopstellingen in de Praktijk voor Psychosynthese Amsterdam.

Maak je liever een afspraak voor een individuele opstelling of ben je geïnteresseerd in een psychosynthese begeleidingstraject, voel je dan vrij om een afspraak te maken voor een kennismakingsgesprek in de praktijk.