“Wij worden overheerst door alles waarmee wij onszelf vereenzelvigen; wij kunnen alles beheersen en controleren, waarmee wij ons niet langer vereenzelvigen.” Roberto Assagioli
Een belangrijk onderdeel van mijn werk is, cliënten helpen zich bewust te worden en zich los te maken (bevrijden) van aspecten waar ze in de loop van hun leven zo vertrouwd mee zijn geraakt, dat het iets is wat ze niet langer alleen maar hebben, maar daadwerkelijk het gevoel of de overtuiging hebben dat ze het zijn. Aspecten zoals angst, verlangen, stress, depressie, teleurstelling, wantrouwen óf bepaalde rollen waarmee we ons uitdrukken in onze persoonlijkheid. In Psychosynthese noemen we dat ‘sub-persoonlijkheden’.
Sub-persoonlijkheden
Molly Brown, beschrijft in ‘The unfolding Self’ een subpersoon als een samenstelling, complexiteit, of veelheid van gedrag, gevoelens en gedachten, wat is ontstaan in een tijd in de ontwikkeling van onze persoonlijkheid waarin we dit nodig hadden om te overleven. Om bijvoorbeeld als kind onze angst en gevoelens van onveiligheid te overwinnen. Deze ‘subpersonen’ ontwikkelen zich door de tijd heen, gevoed door onze omgeving, onze opvoeding, onze levenservaringen, onze behoeften en verlangens en onze verwondingen. Ze duiken op, op het moment dat we ons moeten beschermen en manifesteren zich wanneer er niet wordt tegemoetgekomen aan hun behoefte of wanneer ze worden ‘getriggerd’ door impulsen van buitenaf. Wanneer iemand om wat voor reden dan ook zijn stem verheft kan dat bijvoorbeeld een trigger zijn om een subpersoon in onze persoonlijkheid te activeren. Wanneer de trigger angst oproept kan het zijn dat we ons terugtrekken en gaan vermijden of gaan aanpassen. Wanneer het boosheid oproept, kan het de rebel, aanvaller of de strijder in ons oproepen.
Autonome zenuwstelsel
Op dezelfde manier reageert en functioneert ons autonome zenuwstelsel met de vlucht, vecht of bevries reacties, om ons te beschermen voor gevaar of wanneer het voor ons niet veilig voelt. Ons bewust worden van deze innerlijke processen zowel in ons lichaam (vlucht, vecht of bevries reactie) als in onze innerlijke psychische wereld (subpersonen, gedrag, gevoelens en gedachten) helpt ons, ons bewust te worden van wat we nodig hebben om daar vervolgens adequaat op te kunnen reageren. Peter Levine beschrijft in ‘De stem van je lichaam’ dit proces van alertheid als ‘felt-sense’
Uit de praktijk
Onlangs was ik aan het werk met een cliënt, toen ze mij even onderbrak en zei: “Sorry, ik moet even iets nemen, ik voel dat ik wegzak en iets nodig heb” Vervolgens neemt ze haar tas en pakt een doosje met druivensuiker tabletten. Ik laat haar even (vertragen en herstellen) en vraag naar wat er precies gebeurt. Ze vertelt dat ze soms een wat lage bloedsuiker heeft en dat voelt aankomen. Ze is er inmiddels mee vertrouwd en weet uit ervaring dat op het moment wanneer ze deze impulsen waarneemt iets moet doen. (felt-sense!) Met andere woorden adequaat moet reageren om te voorkomen dat ze ‘wegzakt’. Ze neemt een tablet druivensuiker om haar suikerspiegel snel weer op peil te brengen. Even later is ze er weer volledig bij en kunnen we weer aan het werk.
Felt-sense
Ik blijf met haar nog even bij dit moment. Ik realiseer me opeens hoe adequaat ze reageert op een impuls die ze voelt. Ze neemt waar, weet wat er aan de hand is en maakt een bewuste keuze om een tablet te nemen als reactie op deze impuls. Deze adequate reactie is een prachtig voorbeeld van hoe we op dezelfde manier kunnen werken met onze subpersonen. In dit voorbeeld gebeurt er iets in het lichaam. De bloedsuikerspiegel daalt. Deze daling is niet alleen waar te nemen in het lichaam maar op meerdere niveau’s van ons bewustzijn. Het laat zien dat we een eenheid zijn van lichaam, gevoelens en gedachten, en dat al deze bewustzijnsniveau’s met elkaar verbonden zijn en elkaar beïnvloeden. De bloedsuikerspiegel daalt en de aandacht (mind) verzwakt en ze voelt dat de energie uit haar wegtrekt. Een adequate reactie (in dit geval een suikertablet) brengt deze verschillende niveau’s weer in evenwicht zodat we verder aan het werk kunnen gaan met een lichaam wat zich energetisch hersteld en met een ‘mind’ die de aandacht weer kan brengen waar het nodig is. Het ‘systeem’ wordt hersteld. Op dezelfde manier kan ook de dynamiek van het innerlijke systeem hersteld worden. Een reactie op een impuls (zowel vanuit de binnen als de buitenwereld) kun je op deze manier in de vertraging brengen en de reactie tot een bewuste keuze maken. Je geeft je dan de gelegenheid om met je bewustzijn een adequate reactie te kiezen de passend is bij de situatie. Want je kunt je voorstellen dat de oude patronen die je ooit nodig had om te kunnen overleven niet meer passend zijn in dit moment. Niet passend bij wat er nu wél mogelijk is. Je bent geen kind meer die moet overleven maar een volwassen persoon die nu andere mogelijkheden tot zijn of haar beschikking heeft die je vroeger als kind niet had
Vertragen
Veel cliënten hebben moeite om de innerlijke dynamiek waarmee subpersonen zich manifesteren en reageren op impulsen te kunnen onderscheiden. Soms zijn bepaalde aspecten zo met elkaar verweven dat het lastig is om waar te nemen wat er nu eigenlijk gebeurt. Bijvoorbeeld: “Waarom reageer ik zo heftig op iemand terwijl ik tegelijk heel veel om hem of haar geef?” Is het niet gek dat ik dit allemaal tegelijk voel en daardoor in de war ben?” Nee…..dat is niet gek. Angst en verlangen, liefde en haat, afstand en nabijheid, wonen onder hetzelfde dak!
Terug bij waar ik dit artikel mee begon: Een belangrijk onderdeel van mijn werk is om mijn cliënten te helpen zich bewust te worden en zich los te maken (bevrijden) van, aspecten waar ze in de loop van hun leven zo vertrouwd mee zijn geraakt dat het iets is wat ze niet langer alleen maar hebben, maar daadwerkelijk het gevoel of de overtuiging hebben dat ze het zijn. Wat hierbij helpt is om te ‘vertragen’. Vertragen zodat we dat wat tot nu toe onbewust was in het bewustzijn kunnen brengen. We halen het uit het donker (lees: onbewuste) en brengen het naar het licht. Naar het licht van het bewustzijn.
Subpersonenwerk en individueel systemisch werk
In de psychosynthesebegeleiding kunnen we met het sub-personenwerk als methodiek kijken naar hoe je jezelf kunt bevrijden van de ‘slavernij’, van datgene waar je jezelf op een manier mee hebt vereenzelvigd, dat het je belemmerd in je persoonlijke vrijheid op alle niveau’s. Zodat je weer tot een harmonische innerlijke eenheid kan komen, tot verwerkelijking van je ware Zelf en in staat bent tot juiste en gezonde betrekkingen met anderen. In de ‘vertraging’ halen we de ervaring uit elkaar en zetten het als een beeld in de ruimte zodat we er naar kunnen kijken (dis-identificeren) en er mee aan het werk kunnen. Hier ligt het subpersonen werk heel dicht bij het systemisch werk, waarbij we alles waarmee we ons vereenzelvigen of waarmee we een relatie hebben kunnen ‘opstellen’ in de ruimte. In de praktijk gebruik ik daarvoor verschillende middelen zoals krukjes, grondankers en papier.
Je bent het Zelf
Op het moment dat je je bewust kunt worden dat je je zowel met je verlangen als met je angsten kunt verbinden. Je zowel kunt verbinden met je liefdevolle hart als met je sterke levenskracht. Met zowel je behoefte aan afstand en je behoefte aan nabijheid. Dan wordt je ‘Meester’ over jezelf en bestuur je je eigen schip. Ben je je eigen Kapitein en bepaal je je eigen koers. Want…..je bent het namelijk allemaal zelf! Je bent het Zelf
Durf jij de uitdaging aan? De uitdaging om jezelf te ontmoeten. Jezelf te ontmoeten in wie je werkelijk bent of wilt zijn? En durf je verantwoordelijkheid te nemen voor de verandering die je wenst in jouw leven? Wees dan van harte welkom in de Praktijk voor Psychosynthese Amsterdam en maak vrijblijvend een afspraak om kennis te maken met mij en mijn werk.
“There is a vitality, a life force, an energy, a quickening that is translated through you into action, and because there is only one of you in all of time, this expression is unique. And if you block it, it will never exist through any other medium and it will be lost. The world will not have it. It is not your business to determine how good it is not how valuable nor how it compares with other expressions. It is your business to keep it yours clearly and directly, to keep the channel open. (deMille, 1991)
